محمدحسین رجبی دوانی مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع، سال ۱۳۳۹ در شهر قم و در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پدر او دانشمند رجالی و مورخ مشهور مرحوم علامه علی دوانی است. تحصیلات ابتدایی را در قم و دوره دبیرستان و دانشگاه را در تهران طی کرد. وی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی را از دانشگاه تهران اخذ کرد.
تدریس درسهای تاریخ پیامبراسلام(ص)، تاریخ امامت، تاریخ تشیع، تاریخ تمدن در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه الزهرا(س)، دانشگاه تهران، دانشگاه قرآن و حدیث، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و مجمع جهانی اهل بیت و عضویت در هیأت علمی دانشگاه امام حسین(ع) در طول بیش از سی سال گذشته، از جمله سوابق آموزشی ایشان است.
فعالیتهای علمی - پژوهشی و اجرایی
- هیأت علمی دانشگاه جامع امام حسین(ع)
- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه جامع امام حسین(ع)
- عضو هیأت امنای کتابخانه آستان قدس رضوی
- عضو هیأت امنای پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
- عضو هیأت تحریریه فصلنامه تمدنپژوهی
- معاون اسبق پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی دانشگاه جامع امام حسین(ع)
- مسئول سابق مرکز مطالعات حدیث ولایت دانشگاه جامع امام حسین(ع)
- رئیس هیأت مدیره انتشارات «نشر بینالملل» وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی
وی همچنین بیش از ده سال در «ضیافت اندیشه اساتید» و جلسات «هماندیشی اساتید» دانشگاههای مختلف کشور به دعوت نهاد محترم نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها سابقه تدریس مباحث تاریخ و سیر تمدن اسلامی را داشته است.
فهرست کتابهای منتشر شده
- کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی
- تاریخ تحلیلی دوران امامت امیرالمومنین علی (ع)
- پشتیبانی نظامی در سپاههای صدر اسلام و سیر تحول و تطور آن
- طوف عشق: ترجمه و تلخیص و بازنویسی لهوف سید ابن طاوس
- یاد سرمستان: ترجمه و تلخیص و بازنویسی مقتل حضرت امام حسین(ع) در کتاب الفتوح ابن اعثم کوفی
- کامیابیها و ناکامیها: نگاهی ویژه از منظر اصول امنیتی به قیام امام حسین(ع)
-
فهرست مقالات
- بررسی علل انتخاب «کوفه» به عنوان مرکز خلافت اسلامی، منتشره در فصلنامه علمی- تخصصی مصباح دانشگاه امام حسین (ع)، شماره ۳ و ۴ ، پاییز و زمستان ۱۳۷۱.
- ایرانیان در سپیده دم اسلام، منتشر شده در فصلنامه علمی- تخصصی مصباح دانشگاه امام حسین (ع)، شماره ۷، ۱۳۷۲.
- مقاله «احیاءالملوک» در دانشنامه زبان و ادب فارسی، ۱۳۸۱.
- محمد بن ابی حذیفه، منتشر شده در فصلنامه تخصصی تاریخ اسلام، شماره ۱۶، ۱۳۸۳.
- پشتیبانی نظامی سپاه حضرت امام حسین (ع)، منتشر شده در فصلنامه بررسیهای تاریخی- نظامی دانشگاه امام حسین (ع)، شماره اول، زمستان ۱۳۸۷.
- آراء فقیهان عصر صفوی درباره تعامل با حکومتها، منتشر شده در نیمسالنامه علمی- پژوهشی تاریخ و تمدن اسلام، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، شماره ۹، بهار و تابستان ۱۳۸۸ .
- ۷۶ مقاله در موضوعات تاریخ و زندگینامه بزرگان صدراسلام و ائمه شیعه (ع) و خلفای اموی و عباسی در دانشنامه دانشگستر، ۱۳۸۹.
- پیشتازان بصیرت در قیام عاشورا، منتشر شده در نشریه علمی «دانشگاه تمدنساز» معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، دیماه ۱۳۹۰.
- روحانیت شیعی و نقش سیاسی اجتماعی آن در جامعه ایران با تأکید بر نقش مقام معظم رهبری در مدیریت تحولات پس از انتخابات سال ۸۸ منتشر شده در دو فصلنامه علمی- پژوهشی پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، ۱۳۹۱.
- کارکرد نخبگان دین در بحرانهای اجتماعی، منتشر شده در فصلنامه علمی- مطالعاتی مدیریت بحران و وضعیتهای اضطراری، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، شماره ۱۵، بهار ۱۳۹۱.
- ایران امروز در موقعیت شعب ابیطالب یا بدر و خیبر؟، منتشر شده در نشریه پاسدار اسلام، تیر ۱۳۹۱.
- تحلیل واقعه سقيفة بنی ساعده با رویکرد نهج البلاغه، منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشهای نهجالبلاغه، شماره ۴۰، بهار ۱۳۹۳.
- اقدامات اطلاعاتی و حفاظتی پیامبر اعظم(ص) و امیرمؤمنان علی(ع) الگوی مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران، ارائه شده در همایش سراسری «مکتب امنیتی جمهوری اسلامی ایران»، ۱۳۹۳.
- بررسی تاریخی دفاع اقتصادی از صدر اسلام تاکنون، ارائه شده در همایش «نقش پدافند اقتصادی در اقتصاد مقاومتی»، زمستان ۱۳۹۳.
- رابطه دنیاپرستی مردم زمان حکومت امیرالمومنین (علیهالسلام) با نافرمانی از ایشان منتشر شده در دوفصلنامه علمی- تخصصی کتاب و سنت گرایش اعتقادات حدیثی، ۱۳۹۳.
- مقاله «حکمیت» نگاشته شده جهت دانشنامه نهجالبلاغه، ۱۳۹۳.
- مقاله «سقیفه بنی ساعده» نگاشته شده جهت درج در دانشنامه نهجالبلاغه، ۱۳۹۳.
- مؤلفهها و شاخصهای حفاظتی و اطلاعاتی با الگوگیری از سیره امام هادی (علیهالسلام) منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشهای حفاظتی-امنیتی، ۱۳۹۳.
- نقش نهاد مرجعیت و روحانیت شیعه در برابر تهدیدات سخت و نرم دشمنان (از صفویه تا انقلاب مشروطه)، منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی سیاست دفاعی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، پاییز ۱۳۹۳ .
- تمدن نوین اسلامی مؤلفه اثرگذار بر ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی، ارائه شده در نخستین همایش ملی تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۴.
- نبرد حوزه و دانشگاه/ ضرورت احیاء سبک سنتی و قدرت قدیم حوزه، ماهنامه عصر اندیشه، پیاپی ۷، خرداد ۱۳۹۴.
- جبهه علوی و آرایش نیروهای سیاسی؛ گفتگو با دکتر محمدحسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام، مجله کیهان فرهنگی، آذر و دی ۱۳۹۴.
- بررسی تطبیقی فرجامشناسی تمدنی ارائه شده در نخستین همایش ملی تمدن نوین اسلامی، ۱۳۹۴.
- طراحی الگوی مدیریت علوی برای تربیت مدیران ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ۱۳۹۵.
- تکلیف محوری در اندیشه دفاعی فرماندهان دفاع مقدس با الگوپذیری از اندیشه دفاعی امام حسین (ع) منتشر شده در فصلنامه جامع دفاع مقدس، ۱۳۹۵.
- مؤلفههای نیل به تمدن نوین اسلامی در آثار و اندیشه امامین انقلاب اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی، زمستان ۱۳۹۶.
- شناسایی تجربیات موفق نظام جمهوری اسلامی ایران در نیل به تمدن نوین اسلامی منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات بین رشتهای دانش راهبردی، ۱۳۹۷.
- امام هادی (علیهالسلام) در منابع معتبر تاریخی اهل سنت از امامت تا شهادت، فصلنامه تاریخ، پیاپی ۵۹ ، زمستان ۱۳۹۹.
- دنیاطلبی و بیتفاوتی خواص عامل انزوای امام، مجله کیهان فرهنگی، مهر و آبان ۱۴۰۰.
- سیر تحول نهاد خانواده از دوران جاهلیت تا دوران امیرالمومنین(علیهالسلام) منتشر شده در نشریه علمی- پژوهشی، فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده، ۱۴۰۰.
- نقد و بررسی رخدادهای خارقالعاده پس از رویداد عاشورا با تکیه بر کتاب روضهالشهداء ملاحسین کاشفی منتشر شده در فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، ۱۴۰۰.